Szklarska Poręba noclegi
Narty w Karkonoszach - rys historyczny
  • Oferty specjalne
  • Ostatnio dodane obiekty
Nowe obiekty dodane do bazy
Green Park Apartament A16 basen, jacouzi, sauny Z widokiem Apartament Apartament dla Dwojga Górski Domek Zaciszne Centrum Willa Ametyst Karkonoskie Chaty Zaciszne Centrum
Narty w Karkonoszach - rys historyczny

W Karkonoszach od drugiej połowy XIX w. intensywnie rozwijał się sport narciarski, którego propagatorami byli między innymi Franz Pohl, dyrektor huty "Józefina", inżynier Oskar Vorweg z cieplickich zakładów Fullnera czy pisarze Carl i Gerhart Hauptmann. Dnia 18.01.1900 r. w Szklarskiej Porębie założony został pierwszy na Dolnym Śląsku Schneeschuh Club "Windsbraut". W tym okresie uprawiano przede wszystkim narciarstwo turystyczne, wędrując po terenach wokół Szklarskiej Poręby, a ulubionym miejscem wypraw była Hala Szrenicka i karkonoska grań. Od początków XX w. skoki były przeze długie lata obok biegów stałym elementem wszelkich zawodów narciarskich, a prawie każdy narciarz był jednocześnie skoczkiem. Pierwszą terenową skocznię narciarską wybudowano na Hali Szrenickiej w 1905 r. W pewien czas potem z inicjatywy klubu "Windsbraut", przy szczególnym zaangażowaniu Franza Adolpha, na wschodnim stoku poniżej wodospadu wybudowano skocznię narciarską o sztucznym progu wysokości około 1,50 m, zwaną jako "Zackelfallschantze". Skocznia ta, gruntownie przebudowana i zmodyfikowana jesienią 1924 r., uważana była za największą w Karkonoszach.

W zimowym przewodniku po Szklarskiej Porębie z 1924 r. zanotowano: "Szklarska Poręba ma bardzo wiele skoczni narciarskich. Największa, najbardziej znana i interesująca z tych budowli to Zackelfallschantze, która leży koło Zackelfallbaude schronisko Kamieńczyk.

Dla potrzeb gwałtownie rozwijających się w Karkonoszach sportów zimowych skocznia poniżej wodospadu Kamieńczyk szybko okazała się niewystarczająca.

Po długich dyskusjach w latach 1930 - 1932 zaprojektowano i wybudowano dużą skocznię narciarską położoną opodal wodospadu Kamieńczyk, na wysokości około 880 m.n.p.m. [16]. Obiekt zlokalizowany został na skłonie północnego stoku Góry Przedział, na terenie zwanym jako Himmelsgrund. Teren skoczni należał do majątku rodziny Schaffgotsch i obejmował obszar o powierzchni 1,33 ha. Okolica była znana z dogodnych warunków śniegowo - klimatycznych, potwierdzonych funkcjonowaniem wcześniejszych inwestycji sportowo-turystycznych w tym rejonie.

Inwestorem generalnym była gmina Szklarska Poręba, przy aktywnym współudziale krajowych, regionalnych i lokalnych towarzystw sportów zimowych. Wykonanie projektu skoczni i kierownictwo prac otrzymał architekt Willibald Prüfer z referatu budowlanego urzędu gminnego w Szklarskiej Porębie. Parametry i projekt techniczny skoczni zostały zatwierdzone przez komisję techniczną "Deutsches Ski Verein", na czele której stał C. J. Luther z Monachium. Prace przy budowie skoczni przeprowadzono w okresie panującego wysokiego bezrobocia w Niemczech spowodowanego światowym kryzysem gospodarczym początku lat 30-tych, zatrudniając miejscowe firmy transportowe i budowlane.

Prace podzielono na dwa etapy. Szeroko zakrojone roboty ziemne, nad którymi bezpośredni nadzór sprawował inż. B. Tuffee ze Szklarskiej Poręby, zostały rozpoczęte w sierpniu 1930 r., a w szczytowym okresie zatrudnionych przy nich było około 60 robotników dziennie. Roboty ziemne w 1930 r. prowadzono do grudnia, a do ich realizacji zużyto około 300 kg ładunków wybuchowych wykorzystanych do wysadzania skał. Następnie przystąpiono do budowy wieży startowej, rozbiegu i trybun. Drewniana, o kratownicowej konstrukcji wieża, miała 7 m wysokości od podstawy i 20 m wysokości w stosunku do masywnego, murowanego progu, którego wysokość wynosiła 1,80 m. Intensywnie prowadzone roboty ziemne przy profilowaniu zeskoku oraz budowa wieży i progu zostały ukończone późną jesienią 1930 r. Umożliwiło to oddanie pierwszych skoków w sezonie zimowym 1930-1931 i pozwoliło na dokonanie jesienią 1931 r. korekt profilu skoczni.

Drugi etap prac budowlanych podjęto w okresie od sierpnia do połowy listopada 1931 r. Zatrudnionych przy jego realizacji było dziennie około 20 robotników. Wykonano na wieży trzy naprzemianległe podesty startowe o wysokościach rozbiegu: 18, 14, 10,5 m, co oznaczało odpowiednio odległości do progu 32, 28 i 24 m. Punkt krytyczny skoczni "K" wynosił 60 m. Po obydwóch stronach zeskoku na wieżę prowadziły schodkowe podejścia dla zawodników. Obok progu ustawiono drewnianą tablicę dla podawania kolejnych numerów startowych. Na zachód od zeskoku powstało wysokie, dwupiętrowe stanowisko obserwacyjne dla sędziów z biegnącym dookoła balkonem, wraz z miejscami przeznaczonymi dla dziennikarzy. Na trybunach po zachodniej stronie skoczni przygotowano miejsca siedzące dla około 2 000 widzów. Trybuny: "[...] zapewniały dogodne pole obserwacji nie tylko samych skoczków, ale też możliwie najlepszy widok całego kompleksu skoczni.

Na trybunach i widowni ustawiono głośniki. Cały obiekt był w stanie pomieścić około 12 - 15 000 publiczności. Na teren skoczni prowadził dojazd drogą odchodzącą od szosy Szklarska Poręba - Jakuszyce i prowadzącą w kierunku schroniska obok wodospadu Kamieńczyk. Po drugiej stronie drogi powstał parterowy budynek gospodarczy i niewielki parking.

W grudniu 1931 r., w końcowym sprawozdaniu z budowy skoczni W. Prüfer stwierdził: "Wszystkie podejmowane przez wykonawców prace nie były łatwe. Długotrwałe okresy deszczowej pogody, trudności przy usuwaniu kamieni, ciężkie prace transportowe prowadzone aż do wysokości samej wieży i samo położenie budowy, czyniły postępy robót niezwykle żmudne.

Wysokość nakładów finansowych poniesionych na budowę skoczni do grudnia 1931 r. wyniosła około 50 000 marek, z czego 80 % stanowiło wynagrodzenie pracowników, a 20 % koszty materiałowe. Do rozgrywania skoków na obiekcie niezbędna była warstwa śniegu o grubości co najmniej 20 - 25 cm, który musiał być systematycznie ubijany przez specjalną grupę narciarzy - "deptaczy". Skocznia ta zaliczona została do największych tego typu obiektów w Niemczech. W lutym 1932 r. na skoczni Himmelsgrundschantze odbył się pierwszy konkurs skoków do kombinacji klasycznej o mistrzostwo Niemiec. Stratowało 31 zawodników, a najdłuższy oddany skok wynosił 53,5 m. Skocznia stwarzała możliwości oddawania skoków dochodzących do 60 m, co można było porównać z odległościami osiąganymi przez skoczków na wybudowanej w 1925 r. Wielkiej Krokwi w Zakopanem.

Wokół terenów skoczni wytyczone zostały w początkach latach 30.-tych trasy dla biegów narciarskich. Przy pomocy wojska wybudowano usytuowaną na wschód od skoczni strzelnicę sportową. Umożliwiało to rozgrywanie biegów klasycznych, patrolowych i kombinacji norweskiej. W bezpośredniej bliskości skoczni przebiegała trasa popularnych wyścigów samochodowych i motocyklowych. Już z 1925 r. i z lat bezpośrednio przed wybuchem II wojny światowej pochodziły niezrealizowane koncepcje budowy wyciągu turystycznego na Szrenicę, okolice której od dawna były ulubionym miejscem uprawiania narciarstwa. [19]. Według map turystycznych z lat trzydziestych łączna długość tras narciarskich na terenach wokół wodospadu Kamieńczyk wynosiła około 30 kilometrów. Sieć ta była szczególnie rozbudowana w okolicach Hali Szrenickiej, Góry Przedział i na terenach poniżej dużej skoczni. W październiku 1932 r. planowano niedaleko od skoczni budowę stadionu do rozgrywania konkurencji łyżwiarskich. Jak informował burmistrz Szklarskiej Poręby:
"Tor biegowy tego stadionu zostanie wykonany z uwzględnieniem najnowszych wymogów łyżwiarstwa szybkiego. Usytuowany będzie na wysokości prawie 900 m.n.p.m., w bezpośredniej bliskości skoczni narciarskiej, 10 minut drogi od stacji kolejowej Szklarska Poręba-Huta.
Niestety do realizacji tych planów nie doszło.

Inwestycje poczynione w budowę nowoczesnych obiektów sportowych na obszarach położonych wokół wodospadu Kamieńczyk stały się podstawą do ubiegania się o prawo przeprowadzenia na terenie Szklarskiej Poręby i Karpacza zimowych igrzysk olimpijskich 1936 r. Działania w tym zakresie zostały podjęte przez władze Szklarskiej Poręby i poparte przez Prezydium Prowincji Dolnośląskiej już w latach 1932 - 1933. Niestety prawo do organizacji igrzysk przyznano alpejskiemu Garmisch Partenkirchen. W styczniu 1936 r. na skoczni Himmelsgrund odbyły się eliminacje do niemieckiej kadry olimpijskiej.

W kolejnych latach na skoczni realizowane były prace modernizacyjne. Doprowadzono linię telefoniczną, korygowano profil zeskoku, rozbudowywano trasy biegowe, planowano przesadne, prawie dwukrotne podwyższenie wieży i rozbiegu. Kolejne potwierdzenie znalazła teza o panujących na tym obszarze wyjątkowo korzystnych warunkach śniegowych. Z dnia 12 kwietnia 1939 r. pochodzi przedłożona jeleniogórskiemu landratowi opinia dotycząca projektów rozbudowy skoczni i odbytych wielkanocnych skoków narciarskich:
Himmelsgrundschantze posiada najpewniejsze warunki śniegowe dla uprawiania sportów zimowych nie tylko na Śląsku, ale spośród wszystkich regionów Niemiec. Na żadnej ze skoczni położonych na tej wysokości nie było możliwe przeprowadzenie skoków narciarskich w okresie Świąt Wielkanocnych, a tylko skoki narciarskie przeprowadzone w Szklarskiej Porębie w pierwszy dzień Świąt Wielkiej Nocy mogły się odbyć w warunkach odpowiadających wymogom sportowym. To jest najważniejsza przyczyna, która daje szklarskoporębskiej Himmmelsgrundschantze przewagę nad innymi skoczniami i musi być wykorzystana jako kolejny argument dla dalszej rozbudowy tej skoczni, a także jeszcze bardziej niż do tej pory należy to propagować dla podniesienia ruchu turystycznego.

Drewniana wieża skoczni wymagała systematycznych, corocznych przeglądów generalnych i bieżących prac zabezpieczających. Pod koniec grudnia 1942 r. istniała konieczność podjęcia prac remontowo-konserwacyjnych, a szczególnie wzmocnienia i wymiany części belkowania wieży, co napotkało na poważne trudności materiałowe wynikające z wojennej reglamentacji drewna i metalu.

Po II wojnie światowej skocznia była nadal użytkowana, a obiekt nazywany został "Skocznią przy Owczych Skałach". Wśród najlepszych skoczków na obiekcie tym startował Stanisław Marusarz. W 1956 r. skocznia została przebudowana według projektu inż. M. Samki - Gąsienicy, a jej punkt krytyczny podniesiono do 68 m. W tym roku oraz w latach następnych odbywały się tutaj Mistrzostwa Polski w skokach narciarskich. Na początku lat siedemdziesiątych po zachodniej stronie skoczni wybudowano skocznię młodzieżową, której rekord wynosił 36,5 m, a po stronie wschodniej zamontowano spalinowy wyciąg dla skoczków tzw. "wyrwirączkę". W 1973 r. na Mistrzostwach Polski skakał tutaj Wojciech Fortuna, złoty medalista zimowych igrzysk w Sapporo. Według relacji Mirosława Grafa, skoczka i trenera narciarskiego, sprzyjające warunki śniegowe umożliwiały w latach siedemdziesiątych organizację skoków narciarskich jeszcze 1 maja. Ostatnim właścicielem obiektu był jeleniogórski Ośrodek Sportu i Rekreacji. Niedostatecznie konserwowana, naruszona przez wichurę konstrukcja wieży groziła zawaleniem i została rozebrana w połowie lat 70-tych.

Okolice wodospadu Kamieńczyk od dawna przyciągały turystów. W latach dwudziestych i trzydziestych XX w. na tych terenach powstał duży kompleks sportowo-turystyczny. W jego skład wchodziły trasy dla uprawiania narciarstwa turystycznego, klasycznego, zjazdowego, biegów patrolowych, tory saneczkowe, ówcześnie uważany za największy i najnowocześniejszy na świecie tor bobslejowy oraz zespół skoczni, z których wyróżniał się obiekt na Owczych Skałach. Kompleks powstały wokół wodospadu Kamieńczyk posiadał odpowiednie zaplecze noclegowo-gastronomiczne i komunikacyjne, co stawiało Szklarską Porębę w rzędzie jednego z największych światowych ośrodków sportów i turystyki zimowej.

 

© dr Przemysław Wiater



e-szklarska.com Szklarska Poreba noclegi w gorach
Serwisy partnerskie: www.noclegowe.info | Ogłoszenia